14,7 mld doi. oznaczało brak pokrycia na sumę 5,3 mld doi.27 De-
ficyt bilansu handlowego krajów słabo rozwiniętych dla 1975 r.
został oceniony w 1968 r. przez II Konferencję ONZ dla spraw
Handlu i Rozwoju (UNCTAD) na 17—26 mld doi. (w doi. z 1970 r.)
IjZmiany cen na rynku światowym w latach 1971—1975 wpły-
nęły na kształtowanie się bilansu handlowego krajów słabo roz-
winiętych: kraje naftowe uzyskały w 1974 r. nadwyżkę w kwo-
cie 67 mld doi., a w 1975 r. — ok. 40 mld doi.; natomiast kraje
nienaftowe miały w 1974 r. deficyt w kwocie 30,6 mld doi.,
a w 1975 r. — ok. 45 mld doi. Razem więc w 1974 r. nadwyżka kredytowa bgż
piątek, 18 grudnia 2009
Lata sześćdziesiąte w Polskiej gospodarce
Sę fuanoscx, a wiatacn sześćdziesiątych kredytów studenckich w Polsce — 2 doł. Nieprzypad-
[Iowo też nastąpił wzrost zainteresowania Indiami ze strony USA
^okresie chińsko-indyjskiego kryzysu politycznego. W 1961 r.
~§r Zjednoczone powołały „Konsorcjum Pomocy dla Indii",
|deklarując pomoc w nie spotykanych poprzednio rozmiarach82.
I Trzeba też wziąć pod uwagę, że w ogólnej sumie pomocy ame-
rykańskiej udzielonej krajom słabo rozwiniętym co najmniej 1/3
stanowiła pomoc wojskowa. Stąd też głównymi beneficjentami
tej „pomocy" były od 1945 r. do 1960 r.
[Iowo też nastąpił wzrost zainteresowania Indiami ze strony USA
^okresie chińsko-indyjskiego kryzysu politycznego. W 1961 r.
~§r Zjednoczone powołały „Konsorcjum Pomocy dla Indii",
|deklarując pomoc w nie spotykanych poprzednio rozmiarach82.
I Trzeba też wziąć pod uwagę, że w ogólnej sumie pomocy ame-
rykańskiej udzielonej krajom słabo rozwiniętym co najmniej 1/3
stanowiła pomoc wojskowa. Stąd też głównymi beneficjentami
tej „pomocy" były od 1945 r. do 1960 r.
Szczerość w polityce
Z dużą dozą szczerości pisze się w zachodniej literaturze ekonomicznej i głosi przez usta polityków, że „pomoc ekonomiczna dla
krajów mniej rozwiniętych jest orężem przeciw komunizmowi"30.
Trzeba jednak wyraźnie zaznaczyć, że pomoc ta nie ma dość dużego wpływu na stanowisko ludności czy rządów krajów gospodarczo słabo rozwiniętych, by skłonić je do wybrania niesocjalistycznej drogi rozwoju. Efektywna pomoc wynosi .skromny procent dochodu narodowego krajów gospodarczo słabo rozwiniętych; średnio nie osiąga bowiem 2%, a w takich państwach jak
Ibrtl ctnnnwiła do 1960 r. nie więcej niż 1 doi. rocznie na kredyt studenckmi
krajów mniej rozwiniętych jest orężem przeciw komunizmowi"30.
Trzeba jednak wyraźnie zaznaczyć, że pomoc ta nie ma dość dużego wpływu na stanowisko ludności czy rządów krajów gospodarczo słabo rozwiniętych, by skłonić je do wybrania niesocjalistycznej drogi rozwoju. Efektywna pomoc wynosi .skromny procent dochodu narodowego krajów gospodarczo słabo rozwiniętych; średnio nie osiąga bowiem 2%, a w takich państwach jak
Ibrtl ctnnnwiła do 1960 r. nie więcej niż 1 doi. rocznie na kredyt studenckmi
Polityka zagraniczna
Kredyt polityki zagranicznej. W postanowieniach układu o wL
[emnym bezpieczeństwie" podkreśla się, że (Rozdział 511)"^) Nie
łokaże się żadnej pomocy gospodarczej... jeżeli otrzymujące po-
moc kraje nie zgodzą się... na wypełnienie zobowiązań wojsko-
wych, które wzięły na siebie na podstawie wielostronnych i dwu-
l stronnych umów lub porozumień, podpisanych przez Stany Zjed-
|ioczone... b) Nie okaże się żadnej pomocy gospodarczej i tech-
nicznej jakiemukolwiek narodowi... jeżeli taka pomoc nie zwięk-
sza bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych"2fl.
[emnym bezpieczeństwie" podkreśla się, że (Rozdział 511)"^) Nie
łokaże się żadnej pomocy gospodarczej... jeżeli otrzymujące po-
moc kraje nie zgodzą się... na wypełnienie zobowiązań wojsko-
wych, które wzięły na siebie na podstawie wielostronnych i dwu-
l stronnych umów lub porozumień, podpisanych przez Stany Zjed-
|ioczone... b) Nie okaże się żadnej pomocy gospodarczej i tech-
nicznej jakiemukolwiek narodowi... jeżeli taka pomoc nie zwięk-
sza bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych"2fl.
Preferencyjna wymiana towarowa
Preferencyjne kredyty studenckie dla krajów słabo rozwiniętych i warunki wymiany towarowej,
aby tą drogą osiągnąć nieoficjalne zyski z nieekwiwalentnej wy-
miany. Działalność obcego kapitału prywatnego jest więc jedną
z przyczyn zmiany „terms of trade" na niekorzyść eksportujących
surowce krajów słabo rozwiniętych. Gdyby spadkowa tendencja
cen towarów surowcowo-rolniczych utrzymywała się w przysz-
łości, kraje słabo rozwinięte będą mogły uzyskać niezbędną zdol-
ność płatniczą w handlu zagranicznym tylko opierając się na eks-
porcie towarów przemysłowych34. Te ostatnie jednak mogą być
zdolne do walki konkurencyjnej na rynku światowym tylko pod
warunkiem wytwarzania ich przy dostatecznie dużej wydajności
pracy, co wymaga zbudowania przemysłu na poziomie technicz-
nym zbliżonym do poziomu techniki w krajach wysoko rozwinię-
tych.
aby tą drogą osiągnąć nieoficjalne zyski z nieekwiwalentnej wy-
miany. Działalność obcego kapitału prywatnego jest więc jedną
z przyczyn zmiany „terms of trade" na niekorzyść eksportujących
surowce krajów słabo rozwiniętych. Gdyby spadkowa tendencja
cen towarów surowcowo-rolniczych utrzymywała się w przysz-
łości, kraje słabo rozwinięte będą mogły uzyskać niezbędną zdol-
ność płatniczą w handlu zagranicznym tylko opierając się na eks-
porcie towarów przemysłowych34. Te ostatnie jednak mogą być
zdolne do walki konkurencyjnej na rynku światowym tylko pod
warunkiem wytwarzania ich przy dostatecznie dużej wydajności
pracy, co wymaga zbudowania przemysłu na poziomie technicz-
nym zbliżonym do poziomu techniki w krajach wysoko rozwinię-
tych.
Plany rozwojowe kredytów studenckich.
Kredyt studencki sił i powstawania ognisk zapalnych w stosunkach międzynarodo-
wych. Z tych też względów mocarstwa kapitalistyczne nie zobo-
wiązały się do stałego niesienia pomocy krajom słabo rozwinię-
tym. Preliminowane kwoty ulegają nieustannym zmianom33,
co nadaje pomocy charakter wybitnie doraźny, stawia kra-
je słabo rozwinięte w ciągłej niepewności jej otrzymania i utru-
dnia im realizację długofalowych planów rozwojowych. Ale o to
"właśnie chodzi państwom donatorom. Mając możność wstrzymania
pomocy lub nieprzyznania nowej bez obowiązku wyjaśnienia swe-
go stanowiska, mocarstwa kapitalistyczne wywierają stały nacisk
na kraje słabo rozwinięte, wymuszają ich lojalność i posłuszeństwo
względem swych celów politycznych i ekonomicznych. Wbrew
składanym deklaracjom mocarstwa kapitalistyczne nie są zainte-
resowane we wzroście samodzielności gospodarczej państw słabo
rozwiniętych, bo w ten sposób straciłyby w nich swoje wpływy
oraz dogodne warunki eksploatacji bogactw i uprawiania wyzysku.
Penetracja kapitału prywatnego w krajach słabo rozwiniętych
prowadzi do wielu ujemnych dla nich skutków. Oprócz osiągania
oficjalnie wysokich zysków, kapitał prywatny stwarza niekorzyst-
ne dla krajów słabo rozwiniętych warunki wymiany towarowej
wych. Z tych też względów mocarstwa kapitalistyczne nie zobo-
wiązały się do stałego niesienia pomocy krajom słabo rozwinię-
tym. Preliminowane kwoty ulegają nieustannym zmianom33,
co nadaje pomocy charakter wybitnie doraźny, stawia kra-
je słabo rozwinięte w ciągłej niepewności jej otrzymania i utru-
dnia im realizację długofalowych planów rozwojowych. Ale o to
"właśnie chodzi państwom donatorom. Mając możność wstrzymania
pomocy lub nieprzyznania nowej bez obowiązku wyjaśnienia swe-
go stanowiska, mocarstwa kapitalistyczne wywierają stały nacisk
na kraje słabo rozwinięte, wymuszają ich lojalność i posłuszeństwo
względem swych celów politycznych i ekonomicznych. Wbrew
składanym deklaracjom mocarstwa kapitalistyczne nie są zainte-
resowane we wzroście samodzielności gospodarczej państw słabo
rozwiniętych, bo w ten sposób straciłyby w nich swoje wpływy
oraz dogodne warunki eksploatacji bogactw i uprawiania wyzysku.
Penetracja kapitału prywatnego w krajach słabo rozwiniętych
prowadzi do wielu ujemnych dla nich skutków. Oprócz osiągania
oficjalnie wysokich zysków, kapitał prywatny stwarza niekorzyst-
ne dla krajów słabo rozwiniętych warunki wymiany towarowej
Kredyt studencki w Ameryce Południowej
W Ameryce Południowej powołano w 1960 r. na mocy trakta-
tu W Montevideo Stowarzyszenie Wolnego Handlu Ameryki Ła-
cińskiej (LAFTA), do którego należy 11 państw: Argentyna, Bo-
liwia, Brazylia, Chile, Ekwador, Kolumbia, Meksyk, Paragwaj,
Peru, Urugwaj i Wenezuela. Układ doprowadził już do poważ-
nego wzrostu wzajemnych obrotów handlowych w oparciu o za-
stosowanie obniżek ceł. Państwa Ameryki Środkowej {Gwatema-
la, Honduras, Kostaryka, Nikaragua i San Salwador) utworzyły
w 1960 r. Wspólny Rynek, na którym uj'ednolicono stawki celne.
| Na terenie Afryki obowiązuje od czerwca 1964 r. * układ
o przyjęciu 18 państw afromalgaskich do kredytu studenckiego Europejskiej Wspól-
noty Gospodarczej na prawach członków stowarzyszonych, prze-
dłużony po okresie wstępnym na dalszy okres 5 lat. Pozostałe
państwa Afrykil zawarły własne porozumienia integracyjne.
W lipcu 1964 r. układ o współpracy gospodarczej i specjalizacji
podpisały: Kenia, Uganda i Tanzania; w październiku 1964 roku.
tu W Montevideo Stowarzyszenie Wolnego Handlu Ameryki Ła-
cińskiej (LAFTA), do którego należy 11 państw: Argentyna, Bo-
liwia, Brazylia, Chile, Ekwador, Kolumbia, Meksyk, Paragwaj,
Peru, Urugwaj i Wenezuela. Układ doprowadził już do poważ-
nego wzrostu wzajemnych obrotów handlowych w oparciu o za-
stosowanie obniżek ceł. Państwa Ameryki Środkowej {Gwatema-
la, Honduras, Kostaryka, Nikaragua i San Salwador) utworzyły
w 1960 r. Wspólny Rynek, na którym uj'ednolicono stawki celne.
| Na terenie Afryki obowiązuje od czerwca 1964 r. * układ
o przyjęciu 18 państw afromalgaskich do kredytu studenckiego Europejskiej Wspól-
noty Gospodarczej na prawach członków stowarzyszonych, prze-
dłużony po okresie wstępnym na dalszy okres 5 lat. Pozostałe
państwa Afrykil zawarły własne porozumienia integracyjne.
W lipcu 1964 r. układ o współpracy gospodarczej i specjalizacji
podpisały: Kenia, Uganda i Tanzania; w październiku 1964 roku.
Subskrybuj:
Posty (Atom)